Medyczna marihuana – lek czy narkotyk?

W ostatnich latach temat medycznej marihuany budzi wiele emocji i kontrowersji. Chociaż jest to roślina, która od wieków była wykorzystywana w leczeniu różnorodnych dolegliwości, badania potwierdzające potencjał i legalizacja otworzyły dyskusje społeczne i medyczne. Pomimo udowodnionych właściwości medycznych marihuana wciąż kojarzona jest z narkotykiem i działaniami psychoaktywnymi. Dowiedz się, czy medyczna marihuana posiada właściwości narkotyczne i jakie są warunki otrzymania recepty na lek?

Historia konopi leczniczych

Konopie siewne, do których zaliczają się również konopie indyjskie, były stosowana w celach medycznych od tysięcy lat. Pierwsze wzmianki o jej leczniczych właściwościach pochodzą z Chin, gdzie była używana do łagodzenia bólów reumatycznych, leczenia malarii i dny. Do XX wieku marihuana była powszechnie stosowana jako metoda leczenia wielu dolegliwości, zarówno w medycynie wschodniej, jak i zachodniej. Z czasem, szczególnie w miarę rozwoju i coraz powszechniejszego dostępu do konwencjonalnego leczenia, została uznana za narkotyk i zakazana w większości krajów.

Dopiero, gdy przeprowadzane badania naukowe zaczęły potwierdzać potencjał leczniczy marihuany, temat konopi wrócił do środowiska medycznego. Do ich popularności przyczynił się fakt, że zastosowanie konopi okazało się przynosić ulgę niektórym pacjentom, u których nieskuteczna lub przeciwwskazana jest tradycyjna terapia lekowa.

Składniki i działanie narkotyczne

Głównymi składnikami aktywnymi marihuany medycznej są kannabinoidy, terpeny i  flawonoidy. Chociaż w składzie konopi leczniczych można wyróżnić ponad 100 rodzajów kannabinoidów najbardziej znane są: tetrahydrokannabinol (THC) oraz kannabidiol (CBD). THC jest odpowiedzialny za psychoaktywne działanie marihuany. To właśnie tetrahydrokannabinolowi zawdzięcza “złą sławę”, ale należy pamiętać, że w odpowiedniej dawce wykazuje również działanie immunosupresyjne, przeciwbólowe, przeciwwymiotne i rozluźniające.  Pozostałe składniki nie posiadają właściwości psychoaktywnych, dlatego też nie wzbudzają tak licznych kontrowersji.

Marihuana medyczna – lek na receptę

W Polsce marihuana medyczna została zalegalizowana w 2017 roku. Od tego czasu pacjenci mogą uzyskać receptę na produkty zawierające marihuanę, które są dostępne w aptekach. Przepisy dotyczące stosowania preparatów są ściśle regulowane, a dostęp do nich ograniczony do określonych wskazań medycznych. Lekarze mogą wystawić receptę na marihuanę medyczną w przypadkach, gdy inne metody leczenia okazały się nieskuteczne lub nieodpowiednie dla danego pacjenta. Wśród wskazań do terapii można wyróżnić m.in.:

• przewlekły ból,
• stany zapalne,
• choroby autoimmunologiczne (np. choroby zapalne jelit),
• choroby neurodegeneracyjne (np. choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane),
• choroby neurologiczne (np. niektóre rodzaje padaczki),
• utrata apetytu i mdłości u pacjentów poddawanych leczeniu onkologicznemu,
• niektóre zaburzenia psychiczne, np. zespół stresu pourazowego.

Marihuana medyczna w Polsce jest dostępna wyłącznie na receptę. Jest to lek narkotyczny, który na recepcie oznaczony jest skrótem Rpw (dawniej tzw. różowa recepta). Oznacza to, że preparat może być przepisany na maksymalnie 3 miesiące i musi być wykupiony w aptece posiadającej uprawnienia do sprzedaży leków o działaniu odurzającym i psychotropowych.

Marihuana medyczna a narkotyk

Wiele osób myli stosowanie medycznej marihuany z jej rekreacyjnym użyciem, które jest nielegalne i niesie za sobą ryzyko uzależnienia oraz innych negatywnych skutków zdrowotnych. Natomiast jest wiele różnic między leczeniem i rekreacją i nie dotyczą one wyłącznie przyczyn sięgania po konopie, ale przede wszystkim jakości marihuany, sposobu użycia, pozyskiwania, doboru dawkowania,  legalności stosowania i potencjalnego ryzyka. Warto pamiętać, że marihuana medyczna, w odróżnieniu od rekreacyjnej, pozyskiwanej na czarnym rynku, uprawiana jest w ściśle kontrolowanych warunkach. Pacjenci, korzystający z niej, znają dokładnie pochodzenie rośliny i zawartość składników aktywnych, co pozwala przewidzieć jej wpływ na samopoczucie. Dodatkowo mają gwarancję czystości i profilu bezpieczeństwa rośliny, a stosowanie się do zaleceń lekarza, dotyczących dawkowania, pozwala zminimalizować ryzyko negatywnych skutków. W przypadku marihuany rekreacyjnej, pochodzenie i skład rośliny jest nieznany, podobnie jak jej wpływ na samopoczucie i zdrowie.

Marihuana – działania niepożądane

Stosowanie marihuany, zarówno medycznej, jak i rekreacyjnej, wiąże się z możliwością wystąpienia działań niepożądanych. Dlatego ważne jest, aby pacjenci i użytkownicy byli świadomi ryzyka. Skutki uboczne zależą od wielu czynników, m.in. indywidualnych reakcji organizmu, zastosowanej dawki, rodzaju użytego preparatu, czy jego jakości. Największe ryzyko wiąże się z:

• alergią na kannabinoidy,
• przyjęciem zbyt dużej dawki,
• wystąpieniem interakcji z przyjmowanymi lekami (lub np. alkoholem),
• użyciem marihuany z czarnego rynku (nieznane pochodzenie, skład, możliwe zanieczyszczenia),
• zastosowaniem marihuany przez osoby z przeciwwskazaniami,
• długotrwałym stosowaniem marihuany o wysokim stężeniu THC.

Wśród najczęstszych skutków ubocznych u osób stosujących marihuanę wyróżnia się przede wszystkim: zawroty głowy, suchość w ustach, senność, zaburzenia pamięci krótkotrwałej, zmiany nastroju, zwiększony apetyt. Możliwe są również poważniejsze działania niepożądane, jak zaburzenia psychotyczne (np. omamy), reakcje alergiczne, czy zwiększenie tolerancji na działanie konopi, mogące prowadzić do uzależnienia.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.