10 faktów i mitów na temat marihuany medycznej

Marihuana medyczna, pomimo kontrowersji, zyskuje coraz większe uznanie w świecie medycyny. Jest wykorzystywana do leczenia wielu schorzeń i łagodzenia różnorodnych dolegliwości, jednak nie może być stosowana bez ograniczeń i nie nadaje się dla wszystkich pacjentów.  Powielane mity na temat konopi leczniczych często wprowadzają w błąd i przyczyniają się do wielu nieporozumień. Dowiedz się, jaki mają rzeczywisty potencjał terapeutyczny i kiedy ich wykorzystanie wiąże się z ryzykiem niepożądanych rezultatów. Poznaj 10 faktów i mitów na temat marihuany medycznej!

1. Marihuana medyczna pomaga na wiele chorób i dolegliwości.

Fakt!

Marihuana medyczna, dzięki obecności dwóch głównych związków chemicznych – THC (tetrahydrokannabinol) i CBD (kannabidiol), oraz dodatkowo terpenów i flawonoidów, ma ogromny potencjał terapeutyczny i może być wykorzystywana w leczeniu wielu schorzeń i dolegliwości pacjentów.  THC działa poprzez wiązanie się z receptorami kannabinoidowymi w mózgu i układzie nerwowym, posiada właściwości relaksacyjne, przeciwbólowe, ale również zwiększa apetyt, co jest szczególnie istotne u pacjentów w trakcie wyniszczających chorób i terapii leczniczych. Z kolei CBD nie ma działania wykazuje silne właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwlękowe i przeciwdrgawkowe, moduluje działanie receptorów kannabinoidowych i wpływa na inne układy receptorowe w ciele. Zawarte w marihuanie medycznej terpeny i flawonoidy, posiadają właściwości uspokajające, przeciwlękowe oraz są silnymi przeciwutleniaczami, dlatego mają również potencjał przeciwzapalny i przeciwnowotworowy. Razem z CBD i THC wykazują działanie synergistyczne (efekt świty), co oznacza wspólnie działają bardziej efektywnie niż każdy osobno.

Marihuana medyczna działa na różne układy w organizmie dzięki interakcji z układem endokannabinoidowym, który reguluje wiele funkcji fizjologicznych, w tym ból, nastrój, czy apetyt. Konopie lecznicze mogą być stosowane w leczeniu dolegliwości takich jak, m.in.:

• przewlekły ból – w tym ból neuropatyczny, artretyczny oraz związany z nowotworami,
• padaczka – zwłaszcza formy lekooporne, takie jak zespół Dravet i zespół Lennoxa-Gastauta, gdzie CBD może znacznie zmniejszyć częstość napadów,
• stwardnienie rozsiane (SM) – konopie łagodzą spastyczność mięśni oraz inne objawy, takie jak ból i zmęczenie,
• choroby nowotworowe – terapia może być pomocna w zmniejszaniu nudności i wymiotów związanych z chemioterapią oraz poprawia apetyt,
• choroba Parkinsona – marihuana medyczna łagodzi drżenie oraz inne objawy tej choroby,
• choroby zapalne, np. choroba Crohna – właściwości przeciwzapalne marihuany mogą wpływać na układ immunologiczny i łagodzić objawy chorób zapalnych, np.  jelit,
• zaburzenia lękowe – CBD ma właściwości przeciwlękowe i jest pomocne w leczeniu lęku i PTSD.

Skuteczność marihuany medycznej zależy od indywidualnych cech organizmu pacjenta, rodzaju schorzenia i stosowanego preparatu. Dlatego ważne jest, aby leczenie było prowadzone pod ścisłą kontrolą lekarza, który dostosuje dawkowanie i rodzaj produktu do potrzeb pacjenta.

2. Marihuana medyczna to uniwersalny lek.

Mit!

Marihuana medyczna nie jest uniwersalnym lekiem i nie działa na wszystkie choroby i dolegliwości. Jej skuteczność zależy od rodzaju schorzenia i indywidualnej reakcji pacjenta. Lekarze mogą wystawić receptę na marihuanę medyczną, gdy pacjent ma określone wskazania, a terapia konopiami może przynieść oczekiwaną poprawę. Marihuana medyczna jest przeznaczona przede wszystkim dla pacjentów, którzy wyczerpali inne możliwości leczenia i dotychczasowe terapie lekowe nie przynosiły satysfakcjonujących efektów, lub dawały dokuczliwe skutki uboczne.

Przy wystawianiu e-recepty na marihuanę medyczną lekarz musi dokładnie ocenić stan zdrowia pacjenta i ustalić, czy terapia marihuaną jest odpowiednia i czy są wyraźne wskazania do przepisania tego rodzaju preparatu. Chociaż każdy lekarz może wystawić taką receptę, nie każdy posiada wiedzę na temat leczenia konopiami. Dlatego warto skorzystać z pomocy specjalisty, który posiada odpowiednie doświadczenie i może nie tylko zakwalifikować pacjenta do terapii, ale również dopasować odpowiedni preparat i dawkę leku do określonego schorzenia i nasilenia objawów pacjenta.

3. Medyczna marihuana na receptę dostępna jest w każdej aptece.

Fakt!

Medyczna marihuana to lek dostępny na receptę, dlatego można ją zakupić w każdej aptece (z wyjatkiem punktów aptecznych). Często produkty nie są dostępne od ręki, ale farmaceuta ma obowiązek zamówić lek, aby umożliwić pacjentowi dostęp i rozpoczęcie przepisanej terapii. Zwykle czas oczekiwania nie jest dłuższy niż 1-3 dni (w przypadku braku problemów z dostępnością na rynku).

Aby otrzymać receptę na marihuanę medyczną pacjent musi przejść konsultację z lekarzem, który oceni jego stan zdrowia i ustali, czy pacjent kwalifikuje się do tego rodzaju terapii. Oprócz potwierdzenia obecności określonych wskazań medycznych i wyczerpania innych możliwości leczenia, konieczne jest również wykluczenie przeciwwskazań do stosowania konopi leczniczych (m.in. uczulenia na kannabinoidy, obecność myśli samobójczych, ciężkiej depresji, ciąży, karmienia piersią, uzależnień od środków psychoaktywnych). Jeśli pacjent spełnia kryteria, lekarz wystawia e-receptę na marihuanę medyczną. Recepta zawiera informacje o dawkowaniu, formie podania (np. susz, olej) oraz okresie stosowania.

4. Marihuana medyczna dostępna jest wyłącznie w formie suszu do palenia.

Mit!

Marihuana medyczna jest dostępna w różnych formach, m.in. susz konopny, aerozol, olej,  ekstrakty, kapsułki, czopki, maści, czy plastry.  Należy zaznaczyć, że w Polsce najczęściej stosowany jest susz konopny. Marihuana medyczna nie powinna być palona, ponieważ produkt przeznaczony jest do waporyzacji. Proces polega na podgrzewaniu suszu do temperatury, która powoduje uwalnianie składników aktywnych  (THC, CBD) w formie pary, bez spalania materiału roślinnego. Waporyzacja nie wymaga wdychania szkodliwych substancji powstających podczas spalania (dlatego jest zdrowsza dla płuc), umożliwia kontrolę działania i dawkowania leku, a efekty są odczuwalne niemal natychmiast, dzięki temu pacjent szybko odczuwa ulgę.

5. Konopie lecznicze są bezpieczniejsze niż marihuana rekreacyjna.

Fakt!

Konopie lecznicze są uprawiane i przetwarzane w kontrolowanych warunkach, co zapewnia ich wysoką jakość i bezpieczeństwo. W przeciwieństwie do marihuany rekreacyjnej, dostępnej na czarnym rynku, która pochodzi z nieznanych źródeł i może zawierać zanieczyszczenia, konopie lecznicze przechodzą rygorystyczne badania i testy laboratoryjne na zawartość kannabinoidów, terpenów oraz brak pestycydów, metali ciężkich i innych szkodliwych substancji. Produkty z konopi leczniczych mają jasno określone pochodzenie. Pacjent i lekarz mają dostęp do informacji na temat uprawy i zawartości składników aktywnych, co pozwala na precyzyjne dawkowanie i monitorowanie efektów terapii. W przypadku marihuany rekreacyjnej nie jest znana zawartość składników aktywnych, szczególnie psychoaktywnego THC, dlatego trudno przewidzieć efekty działania zakupionego produktu.

Marihuana medyczna jest sprzedawana wyłącznie w aptekach i dostępna na receptę wyłącznie na receptę, to gwarantuje, że pacjenci otrzymują produkty wysokiej jakości, które przeszły wszystkie niezbędne testy i spełniają standardy farmaceutyczne. Należy pamiętać, że jak każdy lek, konopie lecznicze powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza, który określi odpowiednie dawkowanie i sposób podania przyjmowania preparatu.

6. Marihuana medyczna nie powoduje uzależnienia

Mit!

Chociaż marihuana medyczna jest używana do celów terapeutycznych, może prowadzić do uzależnienia, szczególnie ze względu na zawartość THC (tetrahydrokannabinolu). THC jest psychoaktywnym składnikiem marihuany, który działa na receptory kannabinoidowe w mózgu, wpływając na nastrój, pamięć i koordynację. Regularne i długotrwałe stosowanie THC, szczególnie w wysokich dawkach, może prowadzić do rozwoju tolerancji, co oznacza, że pacjent potrzebuje coraz większych dawek, aby osiągnąć ten sam efekt, a także do uzależnienia psychicznego.

Dlatego stosowanie marihuany medycznej powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza, który będzie monitorował leczenie pacjenta i dostosowywał dawki w zależności od potrzeb terapeutycznych. Odpowiednie dawkowanie i regularne wizyty kontrolne pozwalają na minimalizowanie ryzyka uzależnienia oraz wpływają na skuteczność i bezpieczeństwo terapii.

7. Marihuana medyczna może powodować skutki uboczne

Fakt!

Marihuana medyczna, mimo swoich ogromnych właściwości terapeutycznych, może powodować skutki uboczne. Objawy niepożądane są na ogół zależne od dawki, sposobu podania oraz indywidualnej reakcji pacjenta na kannabinoidy. Większość efektów ubocznych wiąże się z zawartością THC, a szczególnie z długotrwałym stosowaniem wysokich dawek substancji. Wśród najczęstszych działań niepożądanych można wyróżnić, takie jak:

• suchość w ustach,
• zwiększenie apetytu,
• zmiany nastroju, lęki,
• problemy ze snem,
• problemy z pamięcią,
• zaburzenia koncentracji.

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia skutków ubocznych, ważne jest stosowanie marihuany medycznej zgodnie z zaleceniami lekarza.

8. CBD działa tak samo jak THC

Mit!

Chociaż CBD (kannabidiol) i THC (tetrahydrokannabinol) są głównymi kannabinoidami obecnymi w marihuanie, ich działanie i wpływ na organizm są zupełnie inne.

THC jest psychoaktywnym składnikiem marihuany, który wpływa na receptory kannabinoidowe w mózgu. Powoduje uczucie euforii, zmienia percepcję i może prowadzić do efektów takich jak relaksacja, zmniejszenie bólu i stymulacja apetytu. Jednak długotrwałe stosowanie THC, szczególnie w wysokich dawkach wiąże się z ryzykiem zwiększania tolerancji, wystąpienia uzależnienia i innych skutków ubocznych, takich jak problemy z pamięcią, lęki czy paranoja.

CBD nie wpływa bezpośrednio na układ endokannabinoidowy i nie wykazuje działania psychoaktywnego. Oddziałuje przede wszystkim na receptory rozmieszczone w układzie odpornościowym i obwodowym układzie nerwowym. CBD ma właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwlękowe i przeciwdrgawkowe. Może również modulować działanie THC, zmniejszając jego psychoaktywne efekty.

9. Marihuana medyczna może być wykorzystywana w leczeniu zaburzeń psychicznych

Fakt/Mit!

Wykorzystanie marihuany medycznej w leczeniu zaburzeń psychicznych jest tematem kontrowersyjnym. Najnowsze badania sugerują, że konopie lecznicze mają duży potencjał w dziedzinie psychiatrii, ale konieczne są dalsze badania, aby jednoznacznie określić wskazania i zagwarantować bezpieczeństwo terapii.

Ze względów na brak oddziaływania psychoaktywnego bezpieczniejsze są produkty bogate w CBD, które mogą być wykorzystywane w łagodzeniu zaburzeń lękowych, takich jak lęk społeczny czy PTSD (zespół stresu pourazowego). Chociaż istnieją pewne dowody na to, że CBD może mieć również działanie przeciwdepresyjne, marihuana medyczna nie jest zalecana jako lek na depresję i wymaga dużej ostrożności w tej grupie pacjentów, ponieważ THC może pogarszać objawy depresji. W przypadku ciężkiego przebiegu, lub obecności myśli samobójczych terapia konopiami medycznymi jest bezwzględnie przeciwwskazana. Warto również pamiętać, że długotrwałe stosowanie wysokich dawek THC zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń psychotycznych.

10. Wykorzystanie marihuany w medycynie to nowatorskie podejście do leczenia pacjentów

Mit!

Wykorzystanie marihuany w medycynie ma długą i bogatą historię sięgającą tysięcy lat. Konopie były stosowane już przez starożytne cywilizacje. Pierwsze zapiski na temat właściwości rośliny pochodzą ze starożytnych Chin, gdzie używano jej do łagodzenia bólu, leczenia reumatyzmu, malarii i innych dolegliwości.

W XIX wieku irlandzki lekarz, William O’Shaughnessy, opublikował wyniki eksperymentalnych terapii przy użyciu marihuany, którą stosowano u pacjentów z reumatyzmem, tężcem, drgawkami i cholerą, uzyskując efekty, takie jak: zmniejszenie bólu, częstotliwości napadów drgawkowych i skurczów mięśni. Konopie były więc powszechnie wykorzystywane w medycynie. Dopiero zmiany w XX wieku, rozwój medycyny, upowszechnienie konwencjonalnych terapii, a także regulacje prawne, wpłynęły na znacznie ograniczenia i delegalizację marihuany. Obecnie, dzięki postępowi nauk medycznych, licznym badaniom potwierdzającym właściwości terapeutyczne marihuany, oraz regulacjom prawnym i kontrolowanym uprawom, marihuana medyczna wraca do łask jako wartościowy środek terapeutyczny.

Źródła

• Michael Bodine, Alysia K. Kemp, Medical Cannabis Use in Oncology, 2023
• Jon O. Ebbert, Eugene L. Scharf, Ryan T. Hurt, Medical Cannabis, 2018
• Artur Owczarek, Paweł Kozaczuk, Bożena Grimling, Bożena Karolewicz, Uwarunkowania stosowania marihuany do celów medycznych w Polsce, 2023