Czy po medycznej marihuanie można prowadzić auto?2

Medyczna marihuana, wspierająca leczenie wielu dolegliwości i schorzeń przewlekłych, cieszy się coraz większym zaufaniem pacjentów. Choć jej właściwości terapeutyczne są niepodważalne, wielu z nich zastanawia się nad jej wpływem na samopoczucie i możliwością prowadzenia pojazdów. THC ma działanie psychoaktywne i może wpływać na sprawność psychomotoryczną oraz wzbudzać uzasadnione obawy dotyczące konsekwencji w przypadku obsługiwania pojazdów mechanicznych. Dowiedz się, czy po medycznej marihuanie można prowadzić auto. Co mówią przepisy kodeksu karnego?

Konopie medyczne – skład i działanie

Medyczna marihuana to preparaty wytwarzane z roślin konopi (Cannabis sativa), które zawierają liczne składniki o działaniu terapeutycznym. Największym zainteresowaniem cieszą się dwa z nich: THC (tetrahydrokannabinol) oraz CBD (kannabidiol). Oba związki mają różne właściwości i określony wpływ na organizm. THC jest kojarzony przede wszystkim z psychoaktywnym działaniem marihuany. Terapeutycznie wykazuje m.in. działanie przeciwbólowe, poprawia apetyt, nastrój, odpowiada także za efekt euforyczny, czyli jedną z głównych reakcji oczekiwanych po rekreacyjnym zastosowaniu konopi. Z kolei CBD wykazuje przede wszystkim działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i uspokajające, nie powodując jednocześnie efektu odurzenia.

Medyczna marihuana stosowana jest w leczeniu wielu schorzeń i dolegliwości, w tym chronicznego bólu, nudności związanych z chemioterapią, stwardnienia rozsianego oraz chorób neurodegeneracyjnych. Wpływ konopi na organizm zależy jednak od stężenia substancji czynnych, częstotliwości stosowania oraz indywidualnej reakcji pacjenta na terapię. Dlatego decyzję dotyczącą odpowiedniego dawkowania zawsze podejmuje lekarz wystawiający e-receptę na medyczną marihuanę po szczegółowym zapoznaniu się z historią medyczną i dokumentacją pacjenta.

Wpływ marihuany medycznej na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych

Tetrahydrokannabinol (THC), obecny w marihuanie medycznej, należy do substancji psychoaktywnych, które mogą wpłynąć na sprawność psychomotoryczną. Reakcja zależy w dużej mierze od dawki substancji, sposobu przyjmowania, czasu jaki upłynął od zażycia oraz od samego metabolizmu i organizmu pacjenta. Jednak udowodniono, że THC może wpływać na zdolność percepcji, koordynację ruchową oraz czas reakcji, które mają szczególne znaczenie u kierowców. Oznacza to, że pacjenci po zażyciu marihuany, zwłaszcza tej zawierającej wysokie stężenie THC, mogą mieć ograniczoną zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym, wodnym i powietrznym.

Medyczna marihuana a prowadzenie auta – czy można kierować po medycznej marihuanie?

W Polsce prowadzenie pojazdów pod wpływem marihuany medycznej jest regulowane podobnie jak w przypadku alkoholu i innych substancji odurzających. Chociaż marihuana medyczna wykazuje działanie terapeutyczne, a celem jej stosowania jest zmniejszenie dolegliwości u pacjentów, zawartość THC może wpłynąć na zdolność prowadzenia pojazdów. Istotnym czynnikiem jest stężenie THC w organizmie oraz czas, jaki upłynął od momentu zażycia preparatu. Jednak THC może utrzymywać się przez kilka godzin a nawet dni, w zależności od dawkowania, sposobu przyjmowania, częstotliwości stosowania oraz metabolizmu pacjenta.

Zgodnie z przepisami kodeksu karnego prowadzenie pojazdów w stanie nietrzeźwości, po użyciu lub pod wpływem substancji psychoaktywnych, takich jak THC, jest niezgodne z prawem. W „najlepszym” przypadku kierowcy pod wpływem medycznej marihuany grozi grzywna i czasowy zakaz prowadzenia pojazdów. Jednak kodeks przewiduje, że może również podlegać karze ograniczenia wolności albo wręcz jej pozbawienia na trzy lata. Dlatego, zgodnie z prawem, ze względu na możliwość długotrwałego utrzymywania się THC w organizmie, w trakcie terapii medyczną marihuaną zaleca się unikanie prowadzenia pojazdów. Bezwzględnie zabronione jest kierowanie samochodem bezpośrednio po zażyciu leku.

Czas działania marihuany medycznej – po jakim czasie od zapalenia można prowadzić samochód?

Medyczna marihuana może wpływać na funkcje poznawcze i psychomotoryczne pacjenta, co ma bezpośrednie przełożenie na zdolność do prowadzenia pojazdów. Po zażyciu marihuany medycznej (waporyzacja) stężenie THC w organizmie szybko wzrasta, osiągając maksymalny poziom we krwi w ciągu kilku minut. Po około godzinie wyraźnie się obniża, jednak jego wpływ na sprawność psychomotoryczną może utrzymywać się przez kilka godzin, w zależności od zawartości THC w marihuanie, dawki oraz indywidualnej reakcji pacjenta.

Waporyzacja lub palenie marihuany zapewniają bardzo szybki, ale krótszy efekt, w odróżnieniu od spożycia doustnego, po którym rezultaty zauważalne są nieco później i utrzymują się dłużej.

Obecność THC we krwi może być wykryta nawet po kilku dniach, w zależności od częstotliwości stosowania. Okres półtrwania tetrahydrokannabinolu w osoczu wynosi średnio 1-3 dni u osób stosujących marihuanę sporadycznie, w przypadku długotrwałego, stałego przyjmowania nawet 5-13 dni. Oczywiście nie oznacza to, że efekt działania psychoaktywnego utrzymuje się np. przez 3 dni od pojedynczej waporyzacji, jednak w przypadku przeprowadzenia policyjnej kontroli (związanej np. z kolizją drogową) i badania krwi w kierunku obecności THC, istnieje możliwość wykrycia obecności tetrahydrokannabinolu. Wykrycie substancji w moczu możliwe jest nawet po 4 tygodniach. Najistotniejsze dla prowadzenia pojazdów jest jednak to, jak długo THC oddziałuje na sprawność psychomotoryczną. Wiele zależy od dawki i częstotliwości stosowania preparatu, dlatego warto to omówić to z lekarzem wystawiającym receptę na marihuanę medyczną. Zazwyczaj zaleca się odczekanie nie mniej niż 8 godzin po jednorazowym użyciu marihuany medycznej przed prowadzeniem pojazdu. W przypadku wyższych dawek lub regularnego stosowania czas może być dłuższy.

Należy jednak pamiętać, że w Polsce tolerancja wobec prowadzenia pojazdów pod wpływem THC jest zerowa, co oznacza, że każda ilość substancji we krwi może prowadzić do odpowiedzialności karnej.

Co grozi za prowadzenie samochodu pod wpływem marihuany – konsekwencje prawne

W Polsce prowadzenie pojazdów mechanicznych pod wpływem marihuany, niezależnie od tego, czy jest to marihuana medyczna, czy rekreacyjna, jest surowo zakazane i podlega sankcjom prawnym. W niektórych przypadkach kierowca podlega karze pozbawienia wolności a sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów. Zgodnie z kodeksem karnym rozróżnia się jednak dwie możliwości: pod wpływem i po użyciu, które wiążą się z innym podejściem i różnymi konsekwencjami.

Prowadzenie pojazdów pod wpływem środków odurzających jest przestępstwem zagrożonym karą ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 3., pozbawienia prawa prowadzenia pojazdów oraz obowiązkiem uiszczenia wpłaty na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Bycie pod wpływem oznacza prowadzenie auta w czasie aktywnego oddziaływania THC na organizm i sprawność psychomotoryczną i może być wykryte przez narkotesty ze śliny przeprowadzane w trakcie kontroli drogowej.

Natomiast prowadzenie samochodu w stanie po użyciu marihuany jest wykroczeniem za które grozi kara grzywny albo aresztu i zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. Stan po użyciu nie ma wpływu na funkcjonowanie i sprawność, a stwierdza się go wyłącznie na podstawie badań laboratoryjnych.

Oprócz konsekwencji prawnych należy również pamiętać o tym, że obecność THC w organizmie kierowcy może wpływać na percepcję i zdolność szybkiej reakcji na nieprzewidziane sytuacje na drodze, co zwiększa ryzyko utraty kontroli nad pojazdem.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące prowadzenia auta po marihuanie medycznej.

Źródła

• Thomas R. Arkell, Danielle McCartney, Iain S. McGregor,  Medical cannabis and driving, 2021
• Sirichai Chayasirisobhon, Mechanisms of Action and Pharmacokinetics of Cannabis, 2020
• Art. 87. – [Prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu] – Kodeks wykroczeń
• Art. 178a. – [Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego] – Kodeks karny